پایان هفته کتاب با کوچه باغ در جریان‌شناسی شعر کازرون

رویداد کوچه باغ با معرفی جریان‌شناسی شعر شاعران کازرون، پسین‌گاه ۳۰‌ام آبان ماه ۱۴۰۲ در سالن غزل تالار حافظ اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس برگزار شد.

انتشار: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس - فرهنگ فارس - اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس (عکس) -

شاعران کازرونی به کوچه باغ آمدند و در راستای جریان شناسی شعر شاعران فارس؛ جلسه سوم این رویداد فرهنگی به شهرستان کازرون اختصاص یافت که کارشناس مجری این برنامه را غلامرضا کافی، سخنران کاظم دهقانیان فرد و شاعر مدعو نیز حسین عسکری بر عهده داشت. مراسم یاد شده سه شنبه سی ام آبانماه، ساعت 16:30 در مجتمع فرهنگی حافظ و سالن غزل اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس برپا شد و لحظاتی ناب با شعر خوانی سپری شد.

غلامرضا کافی، در این نشست با اشاره به جایگاه ادبی نصرالله مردانی در ادبیات فارسی بیان داشت: زنده‌یاد حسن اجتهادی از شاعران گم‌نام مظلوم کازرون که در سال ۱۳۴۸ درباره فلسطین شعر سروده و به چاپ رسیده است. او در جریان شعر نئوکلاسیک‌ها شناخته می‌شود.

کاظم دهقانیان‌فرد، استاد ادبیات و از شاعران برجسته کازرون هم در این نشست گفت: با مرحوم مردانی رفت و آمد خانوادگی داشتیم. شبی دیرهنگام به خانه ما آمد؛ پرسیدم چرا ابن همه دیر؟ گفت: داشتم درباره دو غزل حافظ می‌اندیشیدم. مردانی را بیشتر با سروده‌های حماسی‌اش درباره دفاع مقدس می‌شناسند. او بسیار در سنگرها کنار رزمندگان بود.

بی‌بی‌سی گفته بود ادبیات ایران حوضچه خون است و مردانی در آن غوطه‌ور است و او در پاسخ به این گزافه‌گویی شعر «بر موج خون» را سرود.صبح شکست آبادان که رادیو را باز کردیم همراه با خبر این پیروزی شعر بر خوان خون گذشتند صبح ظفرسواران را خواند؛ این شعر را همان شب سروده است.

شیخ ابواسحاق ۲۰ سال پس از رودکی زاده شد. در قرن بین ۴ و ۵ شعر می‌گوید. سابقه شعر کازرون را اینگونه می‌توان به قرن ۵ رساند. شعر ابواسحاق دو ویزگی داشت اول اینکه عرفانی بود. اولین کسی که عرفان را وارد شعر کرد سنایی بود. و دوم اینکه همه شعرهای وی بع گویش کازرونی قرن ۵ سروده شده است.

در قرن هفتم سعدی هم که ما باور داریم کازرونی است و به قول علی دوانی تا ۱۰۰ سال پیش هم سعدی در همه جا کازرونی خوانده می‌شد. مثلثات سعدی داریم که عزل است. که ادامه راه ابواسحاق به چین و قونیه رفت. دو هزار کتاب در هند هست که درباره شیخ ابواسحاق است.

من می‌توانم سابقه شعر کازرون را به ۱۴۰۰ سال پیش و سلمان برسانم. خود سلمان می‌گوید از روستای جی رامهرمز کازرون هستم. سلمان هنگام خندق می‌بیند همه شعر می‌خوانند از پیامبر می‌خواهد و پیامبر دعا می‌کند و او شعری را به عربی می‌سراید.کازرون در همه قرن‌ها شاعران بزرگی دارند که اوج آن به قرن ۱۲ می‌رسد.در قرن ششم قطب‌الدین محمود علامه را داریم که به قونیه هم می‌رود و برخی او را دایی سعدی می‌دانند. ما هرچه از قرن ۵ جلو می آییم هیچ شباهتی به شعر رودکی و منوچهری و … ندارد. آنها طبیعت گرا هستند.

اما شعر کازرونی از آغاز سبک عراقی و عرفانی است. در قرن هشتم شیخ امین‌الدین بلیانی را داریم که در خانقاه خویش در کوی علیا به خاک سپرده شده است. چندین شعر درباره شیخ ابواسحاق دارد. شیخ امین‌الدین ۳۰۰ سال پس از شیخ ابواسحاق هست و پیرو او و حافظ درباره او شعر دارد همچنین خواجو کرمانی. در قرن نهم یکی از بزرگترین چهره‌های فلسفه به نام علامه جلال الدین دوانی را داریم و درباره اشعار حافظ نوشتارهایی دارد. که شاخص ترین شاعر قرن نهم است.در قرن دهم، رکن‌الدین را داریم که گاه او را با رکن‌الدین شیرازی یکی می‌دانند در حالی که رکن‌الدین کازرونی  پزشک بود. دراین قرن سبک اصفهانی و هندی گاه ورود می‌کند.

در قرن یازدهم نیز حلواتی را داریم که سبک عراقی را نیز در سروده‌هایش داریم. هرچند بیشتر سروده‌های عراقی داریم ابوالقاسم را دز آغاز دوره پهلوی داریم. پس از ابواسحاق کسی شعر کازرونی نگفته است به جز منظم .ابوالقاسم دوباره گاه سروده‌هایش با واژه و گویش کازرونی است. در قرن دوازدهم و سیزدهم شاعران زیادی داییم.در زمان‌مشروطه گلبن داریم. مردی عارف فقیه و عاشقی بوده است که تا سال‌ها قبرش زیارتگاه بود و ناصرلشکر هم علاقمند به او بود در سنگ قبر گلبن تاریخ وفات نداشته است تا آنکه به خواب کسی اسدی نام می رود و حکمت نامی آن را بر سنگ قبر گلبن به دستور ناصرلشکر حک می‌کند.

سعیدی از شاعران پهلوی اول که در شعرهایش نام بیشتر سیاستمداران و وقایع را می‌توانیم بینیم و در دهه ۴۰ تا انقلاب وفور شاعر نداریم مگر استاد حاتمی و کتاب مردی که به خلیج پیوست را چاپ کرد. حاتمی در زندان اصفهان بود و سپس عسکری و اجتهادی و سپس مردانی آمد. مردانی مخالف شعر نو و سپید نبود ولی علاقه اش یه غزل و قصیده بود. پس از انقلاب اولین انجمن شعر در محله بخنگ راه اندازی شد که در زمان من و عسکری و مردانی و اجتهادی آل مجتبی، اولین انجمن به نام انجمن شعر بیشاپور راه اندازی شد.

حسین عسکری شاعر اهل کازرون نیز ابراز داشت: اگر یک انسانی خوب باش در هر جای جهان نامش بالا برود برای همه جای جهان است و به او افتخار می‌کنیم.عسکری با تخلص سحر که نام نخستین دخترم است. از پدری دوانی و مادری کازرونی و زاده آبادان هستم. امیدوارم مردم به شعر علاقه داشته باشند. من در سربازی سنتور می زدم و سپس نی‌نواز شدم. سپس که تمام کردم عاشق بیدل دهلوی و فردوسی شدم و ناگهان دیدم شاعر شدم.کسی داشتیم به نام آ محمدحسن شیرین زبون که هرچند سواد نداشت ولی قافیه ساز بود. پس از ورودم به شعر با محسن پزشکیان آشنا شدم. او واقعا شاعر بود. و به من کمک کرد تا شاعر شوم. پیش از آشنایی با او پنج سالی شعر می گفتم که پس از آشنایی با او شعرهایم را پاره کردم و شاعر شدم.