آیین پایانی هفته بزرگداشت سعدی برگزار شد
آیتالله لطفالله دژکام شامگاه یکشنبه در آیین پایانی هفته بزرگداشت سعدی شیرازی اظهار کرد: سعدی مرد بزرگی است و همه جهانیان شخصیتش را بزرگ میدارند؛ اگر کسی بخواهد بزرگی را کوچک کند خودش را کوچک می کند چراکه از شأن بزرگ کاسته نمی شود.
امام جمعه شیراز ادامه داد: در باب سعدی پرسشی برای ما ایرانی ها مطرح است که این مرد بزرگ آیا بزرگ برای روزگار خودش بوده یا بزرگ برای انسانیت در همه جهان است؟ سعدی اگر بزرگ است برای جهان بشریت در همه زمان ها بزرگ است اما ما باید به پاسخ این پرسش برسیم که امروز از بزرگی و شخصیت او چه بهره ای می بریم؟
دژکام بیان داشت: من معتقد هستم سعدی بزرگ برای همه بشریت و انسانیت است و ما میتوانیم برای بهره بردن از ارزشهای انسانی سر سفره سعدی بنشینیم و از شخصیت، کلام و پیام سعدی بهره ببریم.
امام جمعه شیراز گفت: عمده آثار سعدی که در دسترس ما است از نظر مضمون و محتوا، مجموعه کاملی از حکمت عملی و اخلاق را برای ما با زیباترین شکل توضیح میدهد و اخلاق عمومی و اخلاق اختصاصی را می توان از مطالب سعدی دریافت کرد.
وی یادآوری کرد: برخی از فضایل است که همه انسان ها باید به صورت یکسان از آن بهرهمند باشند و هر کس از آن بهرهمند باشد در بین عموم مردم و جامعه ارزش، مقام و فضیلت پیدا میکند.
دژکام گفت: با بیان اینکه اخلاق اختصاصی در برخی از اقشار بیشتر مطالبه میشود، گفت: بنده پنج عرصه را از سخنان سعدی یادآور میشوم. اگر میخواهیم در اخلاق عمومی و اختصاصی با سعدی هم مشرب بشویم باید سرمان را بالاتر بگیریم که ما هم مشرب شیخ اجل سعدی در عرصههایی هستیم که از اخلاق سخن گفته است.
وی ادامه داد: باید به این موضوع بپردازیم که سعدی چگونه عالم را تادیب میکند؛ سعدی در کتاب گلستان باب هشتم می فرماید «علم از بهر دین پروردن است نه از بهر دنیا خوردن»
نماینده ولی فقیه در استان فارس با اعتقاد به اینکه غزل عرصه نوعی صفا کردن و حرف عاشقانه زدن است، گفت: در غزلیات سعدی نگاهی به مسئله غیرت، عفت و حیا موج میزند. ما اگر می خواهیم هم مشرب سعدی باشیم باید عشق ورزی هایمان هم سعدی گونه باشد.
دژکام با بیان اینکه غزلیات سعدی خالی از نکات عشق ورزی اخلاقی نیست، گفت: ابیاتی که سعدی در غزلیات خود آورده است، تذکر نسبت به ارزشهاست. نمی توانیم سعدی و وارثان سخن سعدی را به سخره بگیریم چراکه اگر این کار را کنیم خودمان را به سخره گرفتهایم.
وی با طرح این پرسش که حاکمان چگونه در این مجال آرامگاه باید تأدیب شوند، گفت: قدم در آستان و بارگاه سعدی گذاشتن یعنی به چوب ادب سعدی ادب شدن. سعدی این چوب را برداشته و به جان حاکمان افتاده است و به آنها تأکید میکند که باید عدالت داشته باشید. اگر عدالت را به فراموشی بسپاریم چیزی برای ما باقی نخواهد ماند.
دژکام با اشاره به اینکه حاکمانی که در عرصه مدیریت هستند باید از آثار سعدی پند بگیرند، گفت:ممکن است خیلی ها در روزگار ما به آرامگاه سعدی بیایند اما پیام سعدی را با خود نبرند. اگر پیام سعدی را نگیریم گرفتار هستیم و از پادشاهان اگر کسی آب هم بخواهد بخورد که به حکم قانون و شرع نباشد خطاست.
وی بیان کرد: امروز برخی مسئولان میلیاردها میلیارد میخورند و خیال میکنند خطا نیست. سعدی با امثال این افراد دست به یقه است.
دژکام با اعتقاد به اینکه تعریف عدالت در آثار سعدی به معنای مطابق قانون بودن است، گفت: سعدی ساده ترین تعریف از عدالت را ارائه میدهد و در تلاش است تا حکمتی عملی با زیباترین شکل را ترسیم کند و توضیح دهد؛ وی می کوشد که اخلاق عمومی و اخلاق خصوصی را در جامعه گسترش دهد.
پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
در ادامه حمید رضا قانعی مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مناسبت بزرگداشت سعدی را به شرح ذیل قرائت کرد:
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی به مناسبت پاسداشت سعدی شیرازی گفت: نام سعدی و آثار گرانبهایش دیر زمانی است که حافظه تاریخی جهان را مزیّن ساخته و این افتخاری سترگ است که تا امروز و همیشه تاریخ، مایه مباهات همه پارسی زبانان خواهد بود.
»سعدیا خوشتر از حدیث تو نیست/ تحفه روزگار اهل شناخت
آفرین بر زبان شیرینت / کاین همه شور در جهان انداخت
آغاز اردیبهشت به نام نیک شاعر و سخنوری نامبردار شده است که سایه سار شعر و سخنش نه تنها شعر و ادب پارسی که بلندای ادبیات جهان را هم در نوردیده و به مدد مکتب رندی و لطیفه آرزومندی، نامش نه تنها افتخار ایران زمین که فخر بشریت است.
نام سعدی و آثار گرانبهایش دیر زمانی است که حافظه تاریخی جهان را مزیّن ساخته و این افتخاری سترگ است که تا امروز و همیشه تاریخ، مایه مباهات همه پارسی زبانان خواهد بود. این حقیقتی است که زبان فارسی پس از فردوسی مدیون سعدی، شهریار ملک سخن است و ما ایرانیان بعد از گذشت هفت قرن هنوز با سعدی زندگی می کنیم و با زبان او سخن می گوییم. کلام سعدی با آن که مشحون از مضمون های بلند معنوی و نکته های ژرف اجتماعی است، از دیدگاه زیبایی شناختی و هنری نیز نامبردار است و از همین رو این شاعر بزرگ به شایستگی در مقام استاد مسلّم سخن، بر ستیغ شعر فارسی ایستاده است.
سعدی را باید نماد خردورزی، کرامت و منزلت انسانی دانست. سعدی پرچمدار عدالت است و گلستان او بابی برای آیین کشورداری است. عدالت گستری، مددجویی از رأی خردمندان و اصحاب اندیشه، آزمودن صاحب منصبان و دولتمردان قبل از گماشتن ایشان بر مناصب، تدبیر در مواجهه با دشمن و دوری گزیدن از مغرضان؛ بخشی از آموزه های اوست. اندرزهایی که سعدی می دهد در پاسداشت فضایلی است که آدمی را از دیگر آفریدگان خداوند متمایز می سازد و برخورداری از آن فضایل است که او را به مقامی می رساند که فرشته را نیز به آن راه نیست.
سعدی هیچگاه از جاده شریعت و اسلام خارج نشده است. سخنانش مستند به آیات و روایات است و بهره مندی او از احادیث در بوستان و گلستان، به اندازه ای است که با در نظر گرفتن حجم این دو کتاب، به جز مثنوی مولانا دشوار است شاهکاری را یافت که به اندازه این دو اثر مشحون از مضامین و مبانی حدیث باشد.
روزگار ما همچنان به سعدی و جهانبینی، اندیشه ها و آموزه های او نیازمند است. از سعدی نه تنها شیوه سخن گفتن که شیوه زندگی کردن را باید آموخت. از این رو، بزرگداشت شیخ اجل و برگزاری روز سعدی را نباید رخدادی صرفاً گاه شمارانه تلقی کرد، بلکه این نامگذاری و آیین هایی از این دست را باید دستمایه نگرشی تازه به زیستن قرارداد؛ زیستنِ سرشار از شور و معنا و انسان دوستی و خداباوری.
بدون تردید، پیام های انسان دوستانه و اخلاقمدار سعدی، می تواند در جهان خسته از خشونت و افراطی گرایی امروز، بیشتر مورد توجه جهانیان قرارگیرد؛ جهانی که عرصه « نبرد اراده ها» و «جنگ روایت ها» است. زبان و سخنِ سعدی نسخه ای حیاتبخش برای زمانه ماست. سعدی در مقابل ظلم بیدادگران میایستد و باورمند به خدمت خلق و حاکمیت مردم است. او و حافظ، هر دو دغدغه انسانِ آزاد دارند. هر دو از ستمی که بر انسان های روزگارشان می رود در رنجاند؛ هر دو از دروغ و تزویر و ریا بیزارند و هر دو به تعالی انسان و آزاد بودن اندیشه انسانی تأکید می ورزند.
روز بزرگداشت شیخ اجل، سعدی شیرازی را بر تمامی فارسی زبانان به ویژه دوستداران فرهنگ و ادبیات ایرانی تبریک می گوییم و تقارن روز اول اردیبهشت را با شب های پربرکت قدر و ضربت خوردن و شهادت مولای متقیان حضرت علی(ع)، فرصتی بی همتا میدانم برای تهذیب نفس و نیل به کمالات انسانی؛ خاصه از آن رو که حکمت های علوی در سروده های سعدی بی شمار است و این شهسوار بی بدیل عرصه نظم و نثر فارسی، متأثر از بلاغت و مفاهیم متعالی کلام امام علی(ع) بوده است. امید آن که به شعر سعدی از وجه تعلیمی آن نیز بنگریم و میراث عظیم اجتماعی و اخلاقی او را بیشتر مورد توجه قرار دهیم. پند سعدی را که مایه گرفته از معارف قرآن و حدیث است ارج می نهیم و این بیت درخشان را نثار روح بلندش می کنیم:
« سخنی که با تو دارم به نسیم صبح گفتم/ دگری نمی شناسم تو ببر که آشنایی» .
جهانگیر شدن زبان شیرین فارسی توسط سعدی
سید احسان اصنافی شهردار شیراز نیز اظهار کرد: جهانگیر شدن زبان شیرین فارسی را مدیون شیخ اجل سعدی هستیم.
شهردار شیراز با اعتقاد به اینکه شیراز شهر گنبدهای فیروزی است،گفت: شهر شیراز در آستانه فرارسیدن هفته شیراز همانند سال های گذشته پذیرای میهمانان در فصل اردیبهشت و بزرگان و مفاخر شهر در این ایام می باشد که هر یک گرامی داشته می شوند.
وی ادامه داد: به عنوان شهردار این شهر سعدی را ستایش می کنم. ما از او درس میگیرم چراکه در زمانهای که اغلب شعرا عزلتنشین بودند و بیشتر انزوا را پیشه گرفته بودند سعدی شیراز با رویکرد اجتماعی؛ سفرها، دیدهها و شنیدهها را روایت کرد و میتوان گفت جهانگردترین، دنیا دیدهترین، سخنرانترین شاعر ایرانی و فارسی زبان است.
اصنافی بیان کرد: سعدی به درد همه جامعه توجه میکند و بیتفاوت از کنار مسائل فرهنگی و معضلات اجتماعی عبور نمیکند و هوشمندانه، ظریف و دقیق به گونهای سخن میگوید که گویا برای امروز ما سخن گفته است. در واقع سعدی برای دردهای جامعه نسخه تجویز میکند.
شهردار شیراز گفت: شیراز پایتخت ادب و هنر است چراکه در وجود خود گوهری مانند سعدی و حافظ را دارد.
کارنامه ۲۵ ساله سعدی شناسی
کوروش کمالی سروستانی مدیر سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مرکز فارس نیز اظهار کرد: ۲۵ سال از اجرای مستمر این رویداد علمی و فرهنگی و هنری می گذرد و در این ۲۵ سال، کارنامه سعدیشناسی، حکایت از همراهی یاوران و عالمان این سرزمین با این رویداد تاریخی را دارد.
وی ادامه داد: بزرگانی که برخی به لطف خداوند همچنان، حضور پر رونقشان،خوان سعدیپژوهی را میآراید و برخی، ما را در حسرت انفسی دیدارشان باقی نهاده، به دیدار محبوب ازلی، شتافتهاند.
کمالی سروستانی ابراز کرد: امید است که مرکز سعدی شناسی با همکاری و همدلی همه مدیران، سعدیدوستان و سعدیپژوهان بتواند به ضرورتهای انجام نشدهای بپردازد که در کارنامه سعدیپژوهی جایشان خالی است.
مدیر مرکز سعدی شناسی در رابطه با اقدامات انجام شده در این مرکز اظهار داشت: تدوین و انتشار دانشنامه سعدی، جمعآوری کلیه نسخ خطی سعدی در ایران و جهان، برای استفاده محققان، تصحیح کلیات سعدی با همکاری سعدی پژوهان، تلاش برای عمومی کردن زندگی، آثار و اندیشه سعدی با همکاری هنرمندان عرصههای مختلف بهویژه خوشنویسان و نقاشان و طراحان، موسیقیدانان، خوانندگان سنتی و پاپ، ساخت سریال، فیلم سینمایی، انیمیشن و تولید محتوای مناسب براساس زندگی و آثار سعدی و تکمیل و تجهیز کتابخانه تخصصی سعدی در جوار آرامگاه سعدی، ساخت موزه سعدی طراحی و اهدا نشان سعدی با همکاری سعدیشناسان، نویسندگان و هنرمندان برجسته کشور و حمایت از پایاننامههای دوره دکتری و نیز چاپ کتابهای ارزشمند پیرامون زندگی و آثار سعدی را از جمله اقدامات این مرکز طی سالیان اخیر برشمرد.
اول اردیبهشت در تقویم رسمی ایران به نام یادروز سعدی، خالق بوستان و گلستان است.