دانشگاه سلمان فارسی کازرون؛ در گذرگاه دانشگاهی نسل سوم و چهارم

اکنون کازرون با داشتن 6 دانشگاه، در گستره سرزمینی کوچک، عملاً شهر دانشگاهی به شمار می‌آید. این که تا کنون دانشگاه‌های کازرون، جایی برای آموختن دانش و گاه پژوهش بوده‌اند، این دانشگاه‌ها را با داشتن بیشینه‌ای نزدیک به 4 دهه و کمینه یک دهه، در نسل دانشگاه نهایتاً دوم جای داده بود؛ یعنی دو نسل و نزدیک به 80 سال پس‌تر از جهان هستند. که این پس‌ماندگی را بیشتر دانشگاه‌های کشور با خود یدک می‌کشند.

انتشار: هفته‌نامه شهرسبز شماره 553 مورخ 30 فروردین 1401 - حافظ‌خبر -

نسل یکم دانشگاه‌ها، دانشگاه‌های آموزش‌محور بودند که هرچند آغاز آن را در قرون وسطی می‌دانند، در کند و کاوهای گذشته‌نگاری، می‌توان پیشینه آن را در دوره‌های پیش از قرون وسطی نیز دید. این دانشگاه‌های ابتدایی که بیشتر به مبانی ذهنی و اندیشه‌ای همچون فلسفه، معارف الهی، ریاضیات، نجوم و... می‌پرداختند، هنگامی که از رشته‌هایی چون پزشکی نیز سخن می‌گفتند، باز از همان دریچه ذهن‌گرایی بود. 
در قرن نوزدهم میلادی یعنی زمانی که ایده‌ی نقد چارچوب‌ها سراسر اروپا را در برگرفته بود، نسل دوم دانشگاه‌ها با دیدگاه دانشگاه‌های پژوهش‌محور، آغاز به کار کردند.
در نیمه‌ی دوم قرن بیستم میلادی و پس از جنگ جهانی دوم به دلیل وجود ویرانی‌های ناشی از جنگ، انتظارات اجتماعی از دانشگاه‌ها مبنی بر نقش مستقیم آن‌ها در تولید شغل و ثروت به جای وارد کردن نیروی متخصص به بازار کار، افزایش یافت؛ از این رو، دانشگاه  نسل سوم، دانشگاه کارآفرین، نام گرفت که دیگر جایی برای یادگیری صرف و پروژه‌های پژوهشی نیستند و دانش‌آموختگان با به‌کارگیری پژوهش‌های کاربردی و نوآوری، کارآفرینی و تولید ثروت کنند.
دانشگاه‌های نسل چهارم که آن‌ها را دانشگاه بوم‌شناختی یا دانشگاهی برای دیگران می‌نامند؛ دارای پیوندی برونگرا و ژرف با صنایع و جوامع پیرامونی است و صرفاً مانند یک بنگاه اقتصادی به صورت منفعلانه به دنبال پاسخگویی به نیاز بازار نیست، که تلاش دارد تا به پیوندی پویا با پیرامون داشته باشد، آن را شکل دهد و جامعه‌ی بهتر بسازد.
کازرون، هرچند از شهرهایی است که 1400 سال پیش، دارای مدرسه‌هایی دانشگاه‌گونه بوده است، به دلایل گوناگون، جایگاه دانش‌محوری خود را از دست داد و پس از گذشته دهه‌ها، بار دیگر با راه‌اندازی مدارس نوین در نخستین سال‌های قرن پیش، از شهرهایی بود که نخستین مدرسه‌های نوین در آن‌ها راه‌اندازی می‌شد؛ با این همه نزدیک به 6 دهه گذشت تا با تلاش‌های مرحوم آیت‌ا... شیخ اسدا... ایمانی، بار دیگر حوزه علمیه و دانشگاهی نوین در نیمه دوم دهه 60، در کازرون راه‌اندازی شد. این دانشگاه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون بود. نزدیک به یک دهه پس از آن، بار دیگر با تلاش‌های ایشان، این بار دانشگاه تربیت دبیر زینب کبری (س) پایش به کازرون باز شد. دانشگاه فنی و حرفه‌ای، دانشگاه علمی کاربردی و دانشگاه پیام‌نور دو دانشگاه دیگری بودند که پس از آن در کازرون، پای خود را استوار کردند. با پیگیری‌های انجام شده، مرکز آموزش عالی کازرون، در آغاز دهه 90، نام خود را به دانشگاه سلمان فارسی دگرگون کرد تا تنها دانشگاه دولتی روزانه کازرون باشد. این را نیز باید گفت که دانشگاه‌های پیام‌نور در دهه هشتاد، در شهرهای دیگر کازرون نیز جای پایی برای خود پیدا کردند.
اکنون کازرون با داشتن 6  دانشگاه، در گستره سرزمینی کوچک، عملاً شهر دانشگاهی به شمار می‌آید. این که تا کنون دانشگاه‌های کازرون، جایی برای آموختن دانش و گاه پژوهش بوده‌اند، این دانشگاه‌ها را با داشتن بیشینه‌ای نزدیک به 4 دهه و کمینه یک دهه، در نسل دانشگاه نهایتاً دوم جای داده بود؛ یعنی دو نسل و نزدیک به 80 سال پس‌تر از جهان هستند. که این پس‌ماندگی را بیشتر دانشگاه‌های کشور با خود یدک می‌کشند.
اکنون و در آغاز قرن نو، دانشگاه سلمان فارسی که نزدیک به یک دهه از راه‌اندازی رسمی آن با این نام را پشت سر می‌گذارد (گفتنی است پیشینه این دانشگاه را باید نزدیک به 3 دهه دانست) در رویکردی نو به دانشگاه و در راستای سیاست‌های کلان کشور که شعار سال بر آن رویکرد آماده می‌شود، سه‌شنبه، 23 فروردنین ماه جاری، تفاهم‌نامه‌هایی را با پارک علم و فناوری استان فارس و دانشگاه علوم پزشکی شیراز به امضا رسانده است.
در این نشست‌ها، درباره افزایش همکاری‌های کمی و کیفی، پویایی بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان در کازرون و غرب استان فارس با بهره‌گیری از توانمندی‌های دانشگاه سلمان فارسی کازرون برگزار شد.
دکتر غریب فاضل‌نیا، رئیس دانشگاه سلمان فارسی کازرون، در نشست با رئیس پارک علم و فناوری استان فارس گفت: دانشگاه سلمان فارسی کازرون با برخورداری از اعضاء هیئت علمی توانمند در زمینه‌های گوناگون علوم‌پایه، فنی و مهندسی و... برخورداری از زیرساخت‌های مناسب همچون آزمایشگاه‌ها، مراکز گوناگون پژوهشی، مطالعاتی و... ظرفیت‌های مناسبی دارد تا دانشجویان و دانش‌آموختگان را به سوی راه‌اندازی واحدهای فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان، برای فعالیت‌های کارآفرینی و افزایش تولید و کمک به توسعه پایدار شهرستان کازرون گام بردارند.
رئیس دانشگاه سلمان فارسی کازرون با اشاره به شعار سال، افزود: دانشگاه‌ها می‌توانند نقشی اثرگذار در این باره داشته باشند. خوشبختانه در دانشگاه سلمان فارسی کازرون گام‌هایی را برداشته شده است و از سال گذشته و به دنبال پیگیری‌هایی که از سوی دکتر عباسی‌دوانی، نماینده مردم شهرستان‌های کازرون و کوهچنار در مجلس شورای اسلامی اهتمامی که در مجموعه دانشگاه سلمان فارسی کازرون ایجاد شد، روند جذب و استقرار تیم‌ها، واحدهای فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان در مرکز نوآوری انرژی دانشگاه سلمان فارسی کازرون آغاز شد؛ هم‌اکنون افزون بر آن که چند شرکت دانش‌بنیان در این دانشگاه مستقر شده‌اند، طرح‌هایی نیز به تصویب رسیده‌اند و ظرفیت‌سازی‌هایی برای گسترش پویایی شرکت‌های دانش‌بنیان در دانشگاه سلمان فارسی کازرون به وجود آورده‌ایم.
دکتر امین‌رضا ذوالقدر، رئیس پارک علم و فناوری استان فارس نیز با اشاره به پیشینه‌ی تاریخی و اثرگذار کازرون به ویژه در زمینه علم و دانش، گفت: ظرفیت‌های متعدد این شهرستان در کنار توانمندی‌های دانشگاه سلمان فارسی کازرون، می‌تواند زمینه مناسبی برای رشد و توسعه هرچه بیشتر فعالیت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های مختلف را ایجاد کند.
دکتر غریب فاضل‌نیا، رئیس دانشگاه سلمان فارسی کازرون همچنین در نشستی با دانشگاه علوم پزشکی شیراز، با اشاره به بیانیه مأموریت دانشگاه سلمان فارسی کازرون و سیاستگذاری‌های کلان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در راستای ارایه خدمات علمی مطلوب به جامعه، گفت: در روند برنامه‌ریزی‌های دانشگاه سلمان فارسی کازرون تلاش کرده‌ایم تا با شناسایی مسائل گوناگون جامعه، در فرایندی هم‌افزا بتوانیم با بهره‌گیری از توانمندی‌ها و بسترهای علمی گوناگون، توانایی‌های این دانشگاه را برای کمک به این مسائل پویا کنیم. 
فاضل‌نیا پیوند این دو دانشگاه را برای ارایه خدمات بهتر علمی به شهرستان کازرون و غرب استان فارس دانست که می‌تواند بستری برای پشتیبانی از شرکت‌های دانش‌بنیان و کمک به دانشجویان و دانش‌آموختگان دانشگاهی نیز باشد. 
دکتر سید وحید حسینی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز نیز اجرایی شدن بندهای این تفاهم‌نامه را زمینه‌ساز ارایه خدمات علمی مناسبی به جامعه خواند و تحقق این مسئله را گامی مهم در جهت بهبود سطح کمی و کیفی خدمات علمی و پژوهشی به جامعه دانست. 
ان چه از امضای این دو تفاهم‌نامه به چشم می‌آید آن است که دانشگاه سلمان فارسی در گام‌های نخست سال جاری، چشم به آن دارد تا بتواند هم نسل سوم و هم نسل چهارم دانشگاهی را در کنار هم بپیماید. این رویکرد را باید به فال نیک گرفت و برای سربلندی و رسیدن این دانشگاه و دیگر دانشگاه‌های کازرون به آن، امیدوار بود؛ هرچند این کاری بس سنگین و نفس‌گیر است.
امید است این تفاهم‌نامه‌ها، خواسته‌های مردمی و دانشگاهی شوند و با پشتیبانی، پیگیری و مطالبه‌گری، دانشگاه‌های شهر را برای رسیدن به قله‌ها، یاری برسانیم.