شیخ یوسف سروستانی
شهر سروستان دارای شخصیت های ادبی، عرفانی، هنری و فرهنگی بسیاری است. از این شخصیت ها، می توان به شیخ یوسف سروستانی (وفات: ۶۸۰ هجری) و شیخ محمد بن حسن بن علی بیضاوی (وفات: ۷۱۰ هجری) است.
انتشار: هفته نامه شهرسبز شماره 473 مورخ 4 دی 1397 -
شهر سروستان دارای شخصیت های ادبی، عرفانی، هنری و فرهنگی بسیاری است. از این شخصیت ها، می توان به شیخ یوسف سروستانی (وفات: ۶۸۰ هجری) و شیخ محمد بن حسن بن علی بیضاوی (وفات: ۷۱۰ هجری) است. این دو نفر از شخصیت های فرهنگی و عرفانی هستند که در سروستان مدفون شده اند. مقبره این دو پشت مسجد صاحب الزمان (عج)، در زیر یک گنبد زیبایی آجری و سنگی است.
«شیخ یوسف سروستانی» را از شاگردان مرحوم شیخ ابواسحق کازرونی می دانند. شیخ ابواسحاق کازرونی در حالی که عمده مردم فارس و کازرون بر دین زرتشتی بودند توانست مردم این دیار را به اسلام دعوت کند . آورده اند که شیخ ابوسحاق کازرونی بیش از ۳۰ هزار نفر را به اسلام وارد کرد. وی از پیشوایان مذهب شافعی بود.
مقبره این دو شخصیت، علاوه بر آن که زیارتگاه مردم می باشد، به عنوان یک اثر تاریخی در فهرست میراث فرهنگی کشور ثبت شده است.
آن چه پیداست آن که ورودی این بنا دروازه ای سنگی است که عرض باریکی برای ورود دارد و در آن نقش و نگارهای بسیار زیبایی بر سنگ حکاکی شده است. علاوه بر نقش و نگاره ها، آیات قرآنی نیز بر سنگ ها حجاری شده است.
اما برای ورود به محوطه باید از درب ورودی فلزی که در سمت شرق یعنی در کوچه پشت مسجد واقع شده است وارد شد. هرچند درب فلزی دیگری در جنوب وجود دارد. لازم به ذکر است که درب های ورودی محوطه قفل است و بنا در حال تعمیرات است. به همین دلیل برای ورود باید از متولی آن خواست تا درب را برای ورود باز کند. هرچند از بیرون حصار فلزی براحتی میتوان مقبره را مشاهده کرد و از دیدن آن لذت برد.
ورودی جنوبی، که دارای دروازه خاصی به سبک دروازه ملل تخت جمشید است ولی در اندازه کوچک تر، به نظر ورودی ویژه بوده است. در سمت شرقی نیز ورودی دیگری وجود دارد که شبیه به ورودی مساجد می باشد.
مقبره تقریباً یک متری از زمین گودتر است.
دو مقبره در زیر یک گنبد آجری هستند که بر روی هشت پایه سنگی قرار گرفته است.
در کل گفته می شود معماری آن شبیه به معماری دوران ساسانی است همانند خدای خانه مسجد عتیق شیراز (مسجد عتیق پشت آستان مقدس احمدی و محمدی (شاهچراغ) است) می باشد.
یکی دیگر از موارد قابل توجه این بنا، دو مقبره است که به یک شکل ساخته شده است. سنگ قبرها حدود نیم متری از زمین فاصله دارند. حجاری های زیبایی بر روی آن شده است. بر قسمت بالا و پایین هر دو مقبره، یعنی دورتادور هر قبر، چهار شمع دان و شمع سنگی در هر زاویه به بلندای شاید حدود ۲۰ سانت یا بیشتر به شکل زیبایی خود را نشان می دهند. همچنین وسط مقبره گود است. هرچند سنگ قبر شبیه سنگ قبر شیخ امین الدین بلیانی در کازرون است اما خالی بودن میان سنگ قبر چیز جدیدی به نظر می آید که شاید این نوع سنگ قبر کم نظیر باشد یا حداقل بنده تا کنون شبیه آن را ندیده ام.
گفته می شود این مکان محل زندگی و تدریس شیخ یوسف سروستانی بوده است.