انصاف را همیشه رعایت کنیم

علی اسدزاده/ چون مقدمات انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری آغاز شده است، به نظر می رسد که اول برای یادآوری خود و بعد برادران و خواهران دینی، من باب تذکر که «فذکر، انّ الذکری تنفع المومنین»
انتشار: هفته نامه شهرسبز شماره 323 مورخ 26 خرداد 94- کازرون خبر - کازرون نما -

 

 علی اسدزاده در یادداشتی نوشت: «... وَ لا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلی‏ أَلاَّ تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی‏ ...» ای کسانی که ایمان آورده اید! همواره برای خدا قیام کنید، و از روی عدالت، گواهی دهید! دشمنی با جمعیّتی، شما را به گناه و ترک عدالت نکشاند! عدالت کنید، که به پرهیزگاری نزدیکتر است! و از (معصیت) خدا بپرهیزید، که از آنچه انجام می دهید، با خبر است! «سوره مائده آیه8/ ترجمه آیت ا... مکارم شیرازی».

 

در آموزه های دینی و مذهبی، انصاف همانند عدالت از فضایل اخلاقی دانسته شده است. عقل انسانی هم مؤید آن است که انصاف را همانند عدالت امری پسندیده و نیک شمرده رعایت آن موجب رشد و کمال انسان خواهد شد و ترک آن زشت و ناپسند دانسته باعث افت مقام انسان می شود. کاربرد متعارف در جامعه، عدل و انصاف با هم بکار می رود. البته نوعی هم معنایی از آن متبادر می شود. اما این هرگز به معنای ترادف نیست و نوعی ظرافت معنایی در واژگان است که توجه به آن، تمایز و تقارن میان معنای آن ها روشن می شود. مثل «بشر و انسان»  یا «قسط  و عدل» که پرداختن به آن نه در تخصص نگارنده است و نه در حوصله این مجال، آن چه قابل توجه و مورد نظر است.

 

رعایت انصاف به عنوان یک فضلیت اخلاقی و امتیازی برای کمال انسانی است که عدم رعایت آن رذیلتی است اخلاقی و موجب افت مقام انسانی، در روایات سفارش زیادی درباره رعایت انصاف شده است که ذکر یکی دو مورد، خالی از فایده نیست. پیامبر اعظم(ص) رعایت انصاف را یکی از نشانه های مومن واقعی دانسته است و می فرماید: کسی که با فقیر هم دردی کند و درباره ی مردم با انصاف باشد، مومن واقعی است. بحارالانوار ج66 ص369 . امیرالمومنین علی(ع) به مالک اشتر می فرماید: نسبت به خدا و بندگانش انصاف را از دست مده و نسبت به اطرافیان و خانواده و زیردستانت انصاف داشته باش، که اگر انصاف، پیشه خود نسازی، ستم کرده ای و کسی که به بندگان خدا ستم کند، خدا دشمن اوست و کسی که خدا دشمن اوست ، دلیلش را باطل می سازد -عذرش را نمی پذیرد- و چنین شخصی با خدا در جنگ است. مگر آن که دست از ستم بردارد و توبه کند. علمای اخلاق برای انصاف و رعایت آن، انواعی ذکر کرده اند که از مهم ترین، انصاف در سخن، انصاف در عمل و انصاف در قضاوت می باشد.

 

آن چه که باعث شد نگارنده برای تنبه خود و تذکر به برادران دینی روی این موضوع اخلاقی تکیه کند، وضعیت خاص سیاسی اجتماعی است که شکر خدا اکثر قریب به اتفاق مردم ما در عرصه های سیاسی اجتماعی حضور دارند و بعضاً حضور فعال به خصوص در عرصه های انتخابات و مبارزات و رقابت های انتخاباتی، که حضور فعال و شاداب مردم، جای خوشحالی و امیدواری، و از نشانه های بارز مردم سالاری دینی است. ولی اگر در این مصاف مواظبت و مراقبت از خود و دوستان همراهمان نداشته باشیم، دچار آفت هایی سهمگین و آلوده به گناهان سنگین بی انصافی می شویم. بی انصافی در سخن گفتن، بی انصافی در اظهارنظر کردن و بی انصافی در قضاوت نمودن نسبت به رقبا و کسانی که با ما در این مصاف ها همراه، هم-سلیقه و هم رأی نیستند.

 

عدم مواظبت و مراقبت از خود در این رقابت ها، گاهی از مرز بی انصافی هم تجاوز کرده و منجر به دروغ، تهمت، تخریب، هتک حرمت و حیثیت افراد می شود. تا جایی که فراموش می شود مبارزات انتخاباتی صرفاً یک رقابت جدی است. آن هم تا آن جا که از مرز رفاقت ها نگذرد و به دشمنی ها و عداوت ها کینه منجر نشود. چون مقدمات انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری آغاز شده است، به نظر می رسد که اول برای یادآوری خود و بعد برادران و خواهران دینی، من باب تذکر که «فذکر، انّ الذکری تنفع المومنین»

 

به ذکر نمونه ای از این نوع قضاوت ها که متأسفانه در ذیل خبر اعزام کشتی نجات و امداد ایران به بنادر یمن در رسانه ای محلی تحت عنوان نظر خوانندگان منعکس شده می پردازیم. موضوع اعزام این کشتی همراه با کمک های مالی، غذایی، دارویی و همراه با تیم پزشکی برای کمک و نجات مردم مظلوم و مجروحین بی پناه یمنی که فریاد استمداد خواهی آنها زیر بمباران های ظالمانه و بی رحمانه ی شبانه روزی آل سعود بلند است یک وظیفه دینی، انسانی، ملی و انقلابی ماست و این یک حرکت ارزشی بود که عده ای در اوج خطر، خطر پذیری کردند و جان بر کف اخلاص نهادند و راهی یمن شدند و باعث افتخار برای همه گردیدند. حال با اینکه این حرکت از مصالح و منافع ملی و رسالت دینی و انسانی ما بوده است، بعضی همشهریان عزیز ما آن را به رقابت انتخاباتی تنزل داده و دچار قضاوت های سخیف و بی پایه و اساس گشته اند و به نوعی به نیت خوانی پرداختند و مسئول تیم پزشکی امداد و نجات یعنی نماینده خودشان را متهم به نوعی تبلیغات انتخاباتی نموده اند. در حالی که اولاً ما به عالم باطن راه نداریم و قصد و نیت امری باطنی است و خدای متعال به باطن افراد آگاه است “ انَّ الاعمالُ باالنیّات“. دوماً نماینده مردم شریف کازرون سابقه ی مبارزاتی، ایثارگری و مجاهدت را از همراهی اولین نیروهای رزمنده کازرونی به جبهه های حق علیه باطل در هویزه و سوسنگرد و حضور پی در پی در عرصه های دفاع مقدس دارند و در همین عرصه امداد گری هم قبل از اعزام کشتی امداد و نجات با اولین هواپیمای امداد رسانی که موفق به فرود در یمن نشد همراه بودند. در عین حالی که رعایت انصاف کاری دشوار است که انسان باید به آن اهمیت بدهد چنانچه از علمای اخلاق نقل شده که انصاف از زیباترین خصلت های اخلاقی است و به معنای عدالت ورزی و اجرای قسط و عدل و اقرار به حقوق مردم و ادای آنهاست و اینکه هر چیز را برای خود می خواهیم برای دیگران هم بخواهیم و هر زیان و ضروری را که برای خود نمی پسندیم برای دیگران هم نپسندیم. مقام معظم رهبری: رعایت عدالت حتی در برابر مخالفان سیاسی، اگر به نام عدالت خواهی و به نام انقلابی گری، اخلاق را زیر پا بگذاریم، ضرر کرده ایم، از خط امام منحرف شده ایم، اگر به نام انقلابی گری، به نام عدالت خواهی به برادران خودمان، به مردم مؤمن، به کسانی که از لحاظ فکری با ما مخالفند اما می دانیم که به اصل نظام اعتقاد دارند اهانت کردیم، آنها را مورد ایذا و آزار قرار دادیم، از خط امام منحرف شده ایم ” اِعدِلُوا“حتی در مورد مخالف هم عدالت به خرج دهیم ” هُوَ اَقرَبَ لِلتَّقوی ”.